3. STAN CZYSTOŚCI RZEK

3.1. Zakres badań

     Stan czystości wód powierzchniowych województwa oceniany jest corocznie w oparciu o analityczne pomiary kontrolne realizowane w ramach monitoringu środowiska dla wód powierzchniowych płynących (sieć podstawowa i regionalna) oraz zbiorników zaporowych (sieć regionalna).
     Prezentowaną ocenę wód powierzchniowych objętych granicami województwa świętokrzyskiego wykonano na podstawie badań własnych prowadzonych przez Laboratorium Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Kielcach legitymujące się CERTYFIKATEM AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO nr AB 106.
     W roku 2002 badania kontynuowano w 86 punktach pomiarowo-kontrolnych rozmieszczonych na 30 rzekach województwa i w 15 punktach pomiarowych na 4 zbiornikach zaporowych. Pobrano ogółem 1059 prób do analiz, z czego wykonano 28962 oznaczenia: fizyko-chemiczne, bakteriologiczne i hydrobiologiczne.
     Wyniki badań posłużyły do oceny stanu czystości wód, którą wykonano w układzie zlewniowym.
     W roku 2002 kontynuowano badania monitoringowe na 30 rzekach województwa o łącznej długości 934,9 km.
     Sieć krajową monitoringu powierzchniowych wód płynących tworzy 17 przekrojów pomiarowo-kontrolnych zlokalizowanych na rzekach: Kamienna, Szewnianka, Nida, Nidzica, Pilica, Czarna Włoszczowska i Wisła. Sieć regionalna obejmuje 69 punktów pomiarowych rozmieszczonych na pozostałych rzekach o znaczeniu regionalnym (tabela 5).
     Badania stanu czystości rzek sieci krajowej prowadzone są zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, natomiast sieci regionalnej - z "Programem monitoringu jakości środowiska województwa świętokrzyskiego".
     Uzyskane wyniki przetworzono przy zastosowaniu programu komputerowego "JaWo" dokonując oceny jakości rzek metodą stężeń charakterystycznych (metoda CUGW-u).
     Podstawą takiej oceny jest trzystopniowa klasyfikacja śródlądowych wód powierzchniowych wraz z normami dopuszczalnymi wskaźników zanieczyszczeń ustanowiona rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 5 listopada 1991 roku (Dz. U. nr 116 poz. 503), która określa ich jakość w zależności od przeznaczenia.
     Klasyfikację wykonaną z wykorzystaniem metody stężeń charakterystycznych dla rzek badanych na całej długości, odniesioną do wskaźników fizyko-chemicznych, bakteriologicznych i wynikową klasyfikację ogólną, przedstawiono w tabelach 6 i 7, oraz graficznie na rys. 3, 4 i 5. Ocena ta uwzględnia także wpływ dopływów rzek niższego rzędu oraz punktowych zrzutów zanieczyszczeń.
     W klasyfikacji odcinkowej rzek pominięto wyniki badań hydrobiologicznych, gdyż analizy te wykonywano w wybranych punktach pomiarowo-kontrolnych i z różną częstotliwością.
     W przypadku rzek badanych tylko na ujściu ograniczono się do oceny w punkcie pomiarowo-kontrolnym (tabela 7).
     Podobnie oceniono Wisłę i Pilicę, które klasyfikowane są centralnie, z wykorzystaniem wyników badań wykonywanych w granicach województwa świętokrzyskiego.