CZĘŚĆ III. ZASOBY ORAZ STAN CZYSTOŚCI WÓD

7. Zrealizowane zadania oraz kierunki działań na rzecz poprawy
stanu czystości wód

Możliwość wykorzystania wód powierzchniowych uzależniona jest w znacznym stopniu od ich czystości. Zarówno w kraju jak i w województwie, o czystości wód decyduje stopień oczyszczania ścieków komunalnych i przemysłowych. Niektóre mniejsze miasta w województwie, a także znaczna część gmin nie posiadają urządzeń oczyszczających ścieki, co zwłaszcza przy dużym stopniu zwodociągowania stwarza poważne zagrożenie zanieczyszczenia wód powierzchniowych i gruntowych. Poprawa stanu czystości wód powierzchniowych następuje poprzez:
- budowę lub rozbudowę oczyszczalni komunalnych,
- budowę i modernizację oczyszczalni przemysłowych,
- rozbudowę urządzeń kanalizacyjnych, dociążających istniejące ciągi technologiczne i poprawiające efekt oczyszczania ścieków,
- likwidację wszystkich źródeł zanieczyszczeń znajdujących się na powierzchni ziemi w strefach ochronnych ujęć wód podziemnych.

Aktualnie obserwuje się zainteresowanie samorządów porządkowaniem gospodarki ściekowej, jednakże nakłady finansowe jakie należy ponieść na te procesy, wydłużają czas realizacji. Niektóre gminy samodzielnie nie są w stanie wybudować urządzeń oczyszczających wraz z kanalizacyjnymi. Jednym ze źródeł wsparcia samorządów w procesie porządkowania gospodarki ściekowej jest Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Środki z tego Funduszu wspierają realizację mniejszych zadań inwestycyjnych. Zadania większe prowadzone są przy udziale środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego uczestniczy w ustalaniu priorytetów dofinansowania z WFOŚ, a także sporządza wstępną hierarchizację zadań dla jego potrzeb.

Istotnym elementem działań na rzecz poprawy stanu czystości wód, w tym głównie podziemnych, jest tworzenie wokół ujęć stref ochronnych. Przestrzeganie warunków określonych na obszarach wyznaczonych stref ochronnych ujęć wody, przeznaczonej dla zaopatrzenia ludności w wodę do picia, zmniejszy w poważnym stopniu wielkość zanieczyszczeń migrujących do ziemi. W 1999r. przy udziale między innymi tych środków oddano do eksploatacji oczyszczalnie ścieków:
- w Radkowicach dla Chęcin o przepustowości 680 m3/d
- w Pawłowie o przepustowości 300 m3/d.
Kontynuowana była rozbudowa kanalizacji w gminach, co powinno wpłynąć na poprawę eksploatacji istniejących urządzeń oczyszczających i zaspokojenie najpilniejszych potrzeb w zakresie oczyszczania ścieków, szczególnie w miejscowościach wyposażonych w wodociągi. W latach 2000-2004 planowana jest budowa oczyszczalni w:
- Piotrkowicach gm. Chmielnik o przepustowości 230 m3/d,
- Słupi gm. Pacanów o przepustowości 320 m3/d,
- Piekoszowie o przepustowości 2050 m3/d,
- Michniowie gm. Suchedniów, o przepustowości 66 m3/d,
- Cedzynie gm. Górno, o przepustowości 1150 m3/d,
- Łącznej, o przepustowości 150 m3/d,
- Waśniowie, o przepustowości 21 m3/d,
- Kostomłotach gm. Miedziana Góra, o przepustowości 500 m3/d,
- Wólce Kawęckiej gm. Sobków o przepustowości 375 m3/d.

Również w latach 2000-2004 samorządy zaplanowały budowę sieci kanalizacyjnej o łącznej długości ok. 450 km. Najdłuższe z nich mają powstać w gminach:
- Piekoszów ok. 55 km,
- Staszów ok. 40 km,
- Górno ok. 43 km.
Widoczna poprawa stanu czystości wód będzie możliwa po całościowym uporządkowaniu gospodarki ściekowej w gminach przynależnych do danej zlewni. Dlatego też opracowywany jest program kompleksowego uporządkowania gospodarki ściekowej w 51 gminach położonych w zlewniach rzek Nidy i Kamiennej. Uwzględniał on będzie między innymi aktualny stan gospodarki ściekowej jak również potrzeby w zakresie budowy oczyszczalni i sieci kanalizacyjnej.
W zlewni Nidy istnieje 18 oczyszczalni ścieków o łącznej przepustowości około
107 tys.m3, zaś w zlewni Kamiennej 14 oczyszczalni o przepustowości ok. 97 tys. m3. Według szacunkowych ustaleń i przy pełnym zwodociągowaniu, kompleksowe uporządkowanie gospodarki ściekowej w zlewni Nidy wymaga :
- budowy oczyszczalni o przepustowości ok. 25 tys. m3,
- rozbudowy istniejącej sieci kanalizacyjnej o ok. 277 km,
- budowy systemu kanalizacyjnego o długości ok. 2571km.

W zlewni Kamiennej, przy całkowitym zwodociągowaniu gmin, potrzeby w zakresie porządkowania gospodarki ściekowej przedstawiają się następująco:
- budowa oczyszczalni o łącznej przepustowości 8560 m3/d,
- rozbudowa systemów kanalizacyjnych o dł. 275 km,
- budowa sieci kanalizacyjnej o dł. 1330 km.

Realizacja powyższych zadań spowodowałaby radykalną poprawę stanu czystości wód rzeki Nidy i Kamiennej. Aktualnie istnieje możliwość ubiegania się o środki pomocy z Funduszu ISPA. Niektóre samorządy już wystąpiły z wnioskami o dofinansowanie zadań w wysokości 75% wartości kosztorysowej. Pozostałe, zrzeszone w większe jednostki np. Związki Gminne, również winny ubiegać się o takie środki. Łączenie się gmin jest istotnym lub wręcz koniecznym czynnikiem, gdyż Fundusz ISPA preferuje duże przedsięwzięcia inwestycyjne przekraczające wartość 15-20 mln euro.