CZĘŚĆ II. STAN CZYSTOŚCI POWIETRZA

2. Struktura i wielkość emisji zanieczyszczeń

Dostępność do danych GUS zawierających bilans emisji zanieczyszczeń do powietrza z lat poprzednich, odniesionych do zmienionej struktury administracyjnej kraju, ogranicza się do 1997 roku. Analizując dane z ostatnich trzech lat zauważa się, że wielkość emisji pyłów, a także łącznej emisji gazów w województwie w 1999 r. zmniejszyła się, a w tym: - w stosunku do 1998 roku o 4,1 tys. ton pyłu (34%) i 19,2 tys. ton gazów (20%), - w stosunku do 1997 roku o 7,5 tys. ton pyłu (49%) i 30,9 tys. ton gazów (28%).

Największy spadek w emisji gazów odnosi się do dwutlenku siarki, którego wyemitowano mniej o 34% w stosunku do 1998 roku, w przeciwieństwie do dwutlenku azotu i tlenku węgla, których emisja wzrosła o 16% i 76% w porównaniu z rokiem poprzednim. Wzrost emisji tlenków azotu wynika ze zmian technologii procesów spalania, coraz szerszego stosowania paliw płynnych i gazowych wpływających na pozytywne obniżenie emisji SO2 lecz powodujących nieco zwiększoną emisję tlenków azotu. Emisje pyłów oraz podstawowych zanieczyszczeń gazowych w Polsce i w województwie świętokrzyskim w latach 1997 - 1999 na podstawie danych zebranych i zestawionych przez GUS, a pochodzących z uciążliwych zakładów przedstawiono w tabelach 15 i 16 oraz graficznie na rys.19.
W zakładach objętych sprawozdawczością GUS utrzymuje się wysoki stopień redukcji zanieczyszczeń pyłowych w urządzeniach odpylających i nieznaczny postęp w zakresie redukcji zanieczyszczeń gazowych. Dane w powyższym zakresie przedstawiono w
tabeli. 17.

Analizując dane z poszczególnych zakładów mających największy wpływ na bilans emisji zanieczyszczeń, należy stwierdzić, że w większości z nich następuje stopniowe zmniejszanie ilości emitowanych substancji. Ostatnio znaczące obniżenie emisji ma miejsce w odniesieniu do największego obiektu energetyki cieplnej w województwie jakim jest Elektrownia w Połańcu, która w 1999 r. wyemitowała o 37% mniej dwutlenku siarki w stosunku do 1998 r. oraz o 53% ograniczyła ilość wydalanych do powietrza pyłów energetycznych. Emisja SO2 w 1999 r. stanowiła 80% emisji z 1994 r., podczas, gdy w latach 1996 -1997 prawie 150% (rys.20). Uruchomiona w Elektrowni, w 1998 r. na 4 blokach (5 - 8), instalacja odsiarczania spalin powinna skutkować dalszym spadkiem emisji z tego zakładu. Odsiarczanie spalin odbywa się tu metodą mokrą wapienną o sprawności absorbentów 93-94%.
Dodatkowo następuje dalsza, 80%-owa redukcja pyłów nie wychwyconych ze spalin przez elektrofiltry oraz redukcja związków chloru o 98% i fluoru o 68%. W 1999 roku wykonano ponadto w Elektrowni remont kapitalny elektrofiltrów połączony z ich modernizacją. Zmiany emisji pyłów i gazów z kolejnych dwóch dużych zakładów energetyki zawodowej: Elektrociepłowni Kielce i Miejskiej Energetyce Cieplnej w Ostrowcu Świętokrzyskim w latach 1994-1999 przedstawione na rys. 21 i 23 wykazują wahania z tendencją spadkową ilości emitowanych pyłów i dwutlenku azotu (w obu jednostkach) oraz dwutlenku siarki (w MEC w Ostrowcu).
Wielkość emisji w analizowanym okresie zależna była od temperatur powietrza w okresie grzewczym danego roku, a w związku z tym zużyciem paliwa oraz także jakości paliwa (zawartości popiołu i siarki). Ponadto prowadzona systematycznie racjonalizacja energetyki cieplnej w wyżej wymienionych miastach polegająca na włączaniu kolejnych osiedli i obiektów do centralnych sieci grzewczych spowodowała niewielki wzrost zapotrzebowania na energię cieplną z tych ciepłowni - przy jednoczesnej eliminacji znaczących ilości emisji pyłów i gazów ze zlikwidowanych kotłowni o przestarzałym i niekorzystnym dla środowiska procesie spalania.
Na pozytywne zmiany wpływ miała przeprowadzona w 1999 roku modernizacja urządzeń odpylających w EC Kielce oraz modernizacja kotłów w EC w Ostrowcu Świętokrzyskim. Cementownie: "Nowiny", "Małogoszcz" i "Ożarów" emitują w ostatnich latach coraz mniej pyłów technologicznych, co potwierdzają wykazane na rys. 22 i i 24 pozytywne tendencje zmian. Najwyraźniej spadek emisji pyłów zarysowuje się w dwóch cementowniach tj. w Ożarowie i Nowinach.
W Nowinach decydujący wpływ na taki stan miało wyłączenie 5 pieców obrotowych do wypału klinkieru (Zakład Nr I) oraz modernizacja urządzeń odpylających (Zakład II). W 1999 roku nastąpiło również znaczne zmniejszenie emisji z Zakładów Przemysłu Wapienniczego "Trzuskawica" w Sitkówce.
Emisja dwutlenku siarki z Zakładów Chemicznych Siarki "Siarkopol" w Grzybowie od 1995 roku zwiększa się co wynika z uaktywnienia działalności produkcyjnej, jednak wykazać tu należy tendencje jakie ujawniają się analizując dłuższy okres, a będące skutkiem oddania w 1993 roku instalacji "Sulfreen" odsiarczającej resztkowe gazy odlotowe.
Emisja SO2 z "Siarkopolu" w 1999 roku stanowi zaledwie 15% wielkości emisji z 1990 r. Tendencje zmian w zakresie emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych w wybranych zakładach decydujących w głównej mierze o wynikach bilansu emisji w województwie zamieszczono na rys.20, 21, 22, 23, 24 oraz 25.
Zmiany emisji pyłów i gazów w wybranych miastach województwa w latach 1994-1999 na podstawie danych pochodzących z zakładów objętych sprawozdawczością GUS
obrazują rys. 26 i 27.