CZĘŚĆ I. CHARAKTERYSTYKA WOJEWÓDZTWA

7. Gospodarka

7.2. Rolnictwo
Z danych statystycznych za rok 1998 wynika, że plony z ha głównych ziemiopłodów są nieco niższe od średnich krajowych (78,7% do 98,7%) , za wyjątkiem siana łąkowego (112,4%) i przedstawiają się następująco (z 1 ha w dt):

  województwo POLSKA
zboża ogółem 26,9 30,7
pszenica 29,9 36,2
żyto 22,6 24,7
jęczmień 28,0 31,7
ziemniak 178,0 200,0
buraki cukrowe 374,0 379,0
rzepak i rzepik 22,3 23,6
siano łąkowe 59,7 53,1

W roku 1999 osiągnięto niższe plony ziemiopłodów w porównaniu do roku poprzedniego, w tym: zbóż ogółem o 0,3 dt/ha (o 1,1%), ziemniaków o 28,0 dt/ha (o 15,7%), buraków cukrowych o 5,0 dt/ha (o 1,3%). Plon siana łąkowego pozostał na niezmienionym poziomie. Pogłowie trzody chlewnej w końcu listopada 1999 r. ukształtowało się na poziomie 392,0 tys. sztuk. Obsada trzody chlewnej ogółem na 100 ha użytków rolnych wynosiła 53,7 sztuk plasując tym samym województwo na 14 miejscu w kraju.
Odnotowany stan pogłowia w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego, a także notowanym w marcu i lipcu 1999 r. oznacza pogłębienie się tendencji spadkowych w chowie świń jako wyniki niekorzystnych uwarunkowań produkcyjno-rynkowych dla producentów trzody. Pogłowie bydła w czerwcu 1999 r. wynosiło 302,7 tys. sztuk (w tym krów: - 172,3 tys. sztuk), przy obsadzie bydła na 100 ha użytków rolnych 41,7 sztuk lokując województwo na 4 miejscu w kraju.
Grudniowe badanie pogłowia dowiodło dalszego ograniczenia tej produkcji na co w głównej mierze rzutowało zaostrzenie wymagań sanitarno-higienicznych skupowanego mleka i wzrost wymagań jakościowych mleczarni w wyniku wprowadzenia z dniem 1.01.1998 r. nowej normy na mleko do skupu.
Zużycie nawozów sztucznych i wapniowych w województwie jest niskie. Pod względem wskaźnika zużycia nawozów ( na 1 ha użytków rolnych) województwo w roku gospodarczym 1997/98 plasowało się na 15 miejscu w kraju . W roku gospodarczym 1998/99 zużycie nawozów sztucznych w czystym składniku na 1 ha użytków rolnych wynosiło 66,4 kg NPK tj. o 3,4 kg (o 5,4%) więcej niż w roku ubiegłym. W porównaniu do średniej krajowej (87,4 kg/ha NPK) nawożenie jest niższe o 21 kg/ha NPK (o 24%).
Pod zbiory 1999r. zużycie nawozów wapniowych wyniosło 37,2 kg CaO na 1 ha użytków rolnych. Jest to mniej od poprzedniego roku gospodarczego o 67,9%. W porównaniu do średniej krajowej wapnowanie gleb jest niższe o 67,0 kg/ha (o 64,3%). Województwo świętokrzyskie ma korzystne warunki do produkcji żywności metodami ekologicznymi, głównie ze względu na: dużą powierzchnię obszarów chronionych, duże rozdrobnienie gospodarstw i zasoby siły roboczej na wsi, atrakcyjne dla turystyki tereny przyrodnicze.

Szczególnie przydatne do rozwoju rolnictwa ekologicznego są obszary objęte różnymi formami ochrony tj. rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, otuliny Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Również w związku z szeroką działalnością informacyjno-szkoleniową prowadzoną przez WODR i środki masowego przekazu w zakresie restrukturyzacji rolnictwa i integracji z UE rolnicy wykazują coraz większe zainteresowanie przestawieniem gospodarstw na ekologiczne metody produkcji. W regionie pierwsze gospodarstwo uzyskało status ekologicznego w 1990 r. Obecnie takie atesty posiada 49 gospodarstw, w tym: 6 gospodarstw atesty wydane przez Stowarzyszenie Producentów Żywności Metodami Ekologicznymi "Ekoland" w Przysieku k/Torunia, a pozostałe 43 przez Polskie Towarzystwo Rolnictwa Ekologicznego w Lublinie. Ponadto atest PTRE w Lublinie posiadają 2 firmy z Ostrowca Świętokrzyskiego. Gospodarstwa ekologiczne zlokalizowane są na terenie powiatów: Jędrzejów - 5, Kazimierza Wielka - 5, Kielce - 11, Końskie - 3, Opatów - 5, Ostrowiec Świętokrzyski - 2 , Pińczów - 4, Starachowice - 14. Na 2000 r. zgłoszono do kontroli celem uzyskania atestu ok. 400 gospodarstw.