CZĘŚĆ VII. ZASOBY I FORMY OCHRONY PRZYRODY

2. Zrealizowane Zadania na rzecz ochrony wartości przyrodniczych w 2000 r.

     W roku 2000, analogicznie do przedsięwzięć podejmowanych w latach wcześniejszych, realizowano zadania w ramach polityki ekologicznej województwa, opracowanej z uwzględnieniem założeń Polityki Ekologicznej Państwa oraz zrównoważonego rozwoju gospodarczego. Realizowane zadania oraz podejmowane przedsięwzięcia uwarunkowane były posiadanymi kompetencjami, jak również uprawnieniami administracji rządowej, określonymi w aktach prawnych wyższego rzędu. W ujęciu tematycznym działania dotyczyły:
     - nadzoru nad rezerwatami przyrody,
     - nadzoru nad obiektami poddanymi ochronie indywidualnej jak pomniki przyrody, użytki ekologiczne, stanowiska dokumentacyjne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe - ochrony gatunkowej roślin i zwierząt,
     - ochrony zadrzewień przydrożnych i nadrzecznych,
     - współpracy z gminami oraz jednostkami wykonującymi opracowania planistyczne na potrzeby gmin.
     W roku 2000 do najważniejszych zadań wojewody, jako organu ochrony przyrody, należały następujące zadania:
     Nadzór nad rezerwatami przyrody
     W ramach tego zadania opracowane zostały plany ochrony dla 3 rezerwatów przyrody, tj. Skały pod Adamowem, Pieczyska i Barcza. Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa, stosując się do obowiązującej instrukcji oraz uwzględniając wytyczne Głównego Konserwatora Przyrody, koordynował całość prac nad planami. W tym zakresie powołano Komisję Konsultacyjną, której zadaniem była ocena przedkładanych materiałów z prac nad planami oraz opiniowanie proponowanych zabiegów ochronnych w rezerwatach, po wcześniejszej ich analizie i weryfikacji, z uwzględnieniem specyfiki rezerwatów. 
     Ustanowiono rezerwat przyrody nieożywionej o nazwie "Wolica" w gm. Chęciny. Jest to obszar wyrobisk pogórniczych o powierzchni 2,78 ha, obejmujący dawny, nieczynny kamieniołom wgłębny wraz z otaczającymi nieużytkami. Celem ochrony jest zachowanie, ze względów naukowo-dydaktycznych, profilu osadów dolnego wapienia muszlowego (środkowy trias), odsłaniających się w ścianach nieczynnego kamieniołomu.
     Uzgodniono prace planowane do wykonania w 46 rezerwatach przyrody położonych na terenach Lasów Państwowych. Dokonano komisyjnego przeglądu 7 rezerwatów przyrody w celu sprawdzenia stanu substancji rezerwatowej, porządku i ustalenia niezbędnych prac. Przeglądem objęto następujące rezerwaty: Pieczyska, Wroni Dół, Krzemionki Opatowskie, Wietrznia, Rosochacz, Jaskinia Raj, Barcza. Nadzorowano również wykonanie ścieżki dydaktycznej w rezerwacie Rosochacz w N-ctwie Starachowice (zaopiniowano projekty tablic informacyjnych, uzgodniono i wytyczono w terenie przebieg trasy ścieżki oraz dokonano odbioru technicznego).
     Nadzór nad pomnikami przyrody i innymi jednostkowymi formami ochrony przyrody
     Rozpatrując złożone wnioski ustanowiono stanowisko dokumentacyjne w msc. Karwów, gm. Opatów oraz 9 pomników przyrody w gminach: Starachowice, Suchedniów, Mniów, Fałków, Słupia Jędrzejowska. W związku z tym przeprowadzono szereg czynności służących przygotowaniu stosownych rozporządzeń w tej sprawie: pozyskano niezbędne opinie, wypisy z rejestru gruntów 
i mapy, opisy walorów przyrodniczych.
     We współpracy z samorządami szczebla powiatowego i gminnego na czas określony zbiór paleontologiczny, pozyskany z terenu budowy zbiornika wodnego w Wiórach, przemieszczono na teren Zespołu Zabytkowego Wielkiego Pieca w Starachowicach. Okresową opiekę nad zbiorem sprawował będzie Powiat Starachowicki, na mocy porozumienia zawartego 10 sierpnia 2000 r. 
z Wojewodą Świętokrzyskim.
     Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt
     Analogicznie do lat ubiegłych wydane zostało rozporządzenie wojewody w sprawie ochrony jodły pospolitej w woj. świętokrzyskim na czas określony. Treść rozporządzenia była rozpowszechniona w środkach masowego przekazu. Wojewoda wystąpił również do Komendanta Wojewódzkiego Policji, urzędów powiatowych oraz urzędów gmin, zwracając szczególną uwagę na egzekucję tego rozporządzenia. Prowadzona korespondencja z nadleśnictwami oraz analiza nadesłanych danych w zakresie realizacji rozporządzenia pozwala na stwierdzenie, że działania w zakresie ochrony jodły uzyskują pełne poparcie ze strony administracji Lasów Państwowych. O uzyskanych efektach świadczy sukcesywnie zmniejszająca się liczba przypadków interwencji, zakończonych ukaraniem osób, które nie udokumentowały źródła pochodzenia drzewek lub stroiszu jodłowego, którym handlowano.
     W celu właściwej realizacji zapisów ustawowych zlecono wykonanie oraz druk 3000 plakatów informujących o obowiązującym zakazie wypalania traw. Każdego roku, w okresie wiosennym podejmowane są działania o charakterze prewencyjnym i uświadamiającym o negatywnych skutkach wiosennego wypalania traw. Plakaty wraz ze stosownym apelem, informującym o stratach wymiernych i niewymiernych jakie ponosi środowisko w wyniku tego procederu, przesłane zostały do wszystkich gmin województwa, w ilościach pozwalających na rozpowszechnienie we wszystkich sołectwach. Pismo w tej sprawie skierowano do Komendantów Policji oraz Państwowej Straży Pożarnej z prośbą o egzekucję obowiązujących przepisów prawnych w tej sprawie, jak również do nadleśnictw.
     W zakresie ochrony gatunkowej zwierząt, uwzględniając ograniczone możliwości podejmowania działań mających na celu fizyczne sprawowanie opieki nad osobnikami gatunków chronionych zaopiniowano wniosek p. Janusza Wróblewskiego i Zespołu Szkół Leśnych w Zagnańsku w sprawie przetrzymywania zwierząt przekazywanych przez różne osoby i jednostki z terenu województwa Konserwatorowi Przyrody w ramach interwencji. Ośrodek prowadzony przez p. J. Wróblewskiego znajduje się w miejscowości Ostrów (gm. Chęciny), w dolinie Nidy. W roku 2000 przebywało tam: 13 bocianów białych, 3 bociany czarne, 7 sów. Ponadto do Miejskiego Parku i Ogrodu Zoologicznego w Krakowie przewieziono orła bielika, natomiast do Ośrodka Rehabilitacji Ptaków Drapieżnych w Zagnańsku 1 krogulca.
     Rozpatrując zgłoszone do tut. Urzędu podania właścicieli gruntów, którym osiedlone bobry wyrządziły szkody w łąkach, uprawach rolnych, obiektach rybackich i drzewostanie przeprowadzono postępowania administracyjne oraz zawarto 28 ugód dotyczacych odszkodowań za szkody wyrządzone przez bobry (19 na łąkach, 4 na obiektach rybackich, 3 w sadach, 1 w lesie, 1 w zadrzewieniu sródpolnym). Zakres szkód oszacowany zostal przez rzeczoznawców. Wypłacono odszkodowania dla 13 właścicieli nieruchomości.
     Wzorem lat ubiegłych, wykorzystując materiały przekazane przez Instytut Biologii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Kielcach, wyznaczono (poprzez wydanie stosownego rozporządzenia) obszary (gminy), w których dopuszczony jest zbiór ślimaka winniczka w celach handlowych. Kopia rozporządzenia przesłana została do wszystkich jednostek, które zwróciły się do tut. Urzędu 
w tej sprawie. Na marginesie należy dodać, że w roku 2001, również na podstawie wyników badań Instytutu Biologii ww. uczelni, ze względu na konieczność ochrony populacji winniczka, nie zezwolono na zbiór zwierząt tego gatunku na cele przetwórstwa spożywczego.
     Ochrona zadrzewień 
     Realizując ustawowe obowiązki Wojewody z zakresu sprawowania nadzoru nad zadrzewieniami przydrożnymi i nadrzecznymi, w wyniku prowadzonych postępowań, wydano 78 postanowień dotyczacych usunięcia drzew w pasach drogowych oraz 15 dotyczacych wyrębu drzew przy brzegach i w korytach rzek. Działania te prowadzone były we współpracy z urzędami gmin, oddziałami rejonowymi Świętokrzyskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych oraz odpowiednimi zarządami dróg. W wielu przypadkach wydanie postanowienia poprzedzone było oceną sytuacji 
w terenie i udziałem w konsultacjach.
     Rozpatrzono również 14 interwencji dotyczących nielegalnego usunięcia drzew i zakrzewień. Uwzględniając obowiązujące uwarunkowania prawne, oraz wynikające z nich możliwości Wojewody, podejmowane działania polegały w zdecydowanej większości na przedstawianiu obowiązujących przepisów, informowaniu o obowiązującym trybie postępowania, zwracaniu uwagi na ewentualne nieprawidłowości. 
     Inne działania
     W ramach współpracy z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach opiniowano wnioski, których adresatem był Zarząd Funduszu, a dotyczące dofinansowania przedsięwzięć z zakresu ochrony przyrody. Wydano 8 takich opinii.
     Wzorem lat ubiegłych Wojewódzki Konserwator Przyrody, w ramach współpracy z nadleśnictwami, uczestniczył w pracach Komisji Techniczno-Gospodarczych dla opracowywanych planów urządzania lasu oraz Komisji Programów Ochrony Przyrody dla nadleśnictw, jak również pracach Rady Społeczno-Naukowej Świętokrzyskiego Parku Narodowego, w tym dotyczących zakończenia prac nad planem ochrony ŚPN.
     Zespół ds. Ochrony Przyrody prowadził również sprawy budżetu Wojewody w części dotyczącej ochrony przyrody. Przygotowano projekty planów, sprawozdania i rozliczenia finansowe. Kierowano wnioski i uczestniczono w negocjacjach z WFOŚiGW w zakresie pozyskania środków na realizację niektórych zadań Wydziału.
     Zaopiniowano 14 wniosków skierowanych do Ministra Środowiska w sprawach dot. badań inwazyjnych w rezerwatach przyrody, przetrzymywania zwierząt oraz sprowadzenia i warunków przetrzymywania gatunków obcych (bizony w Kurozwękach).
     Wojewodowie - Świętokrzyski i Łódzki podpisali porozumienie, na mocy którego określone zostały zadania wojewodów dotyczące funkcjonowania Przedborskiego Parku Krajobrazowego.
     Pracownicy Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa uczestniczyli we wznowionych pracach nad planem ochrony Przedborskiego Parku Krajobrazowego.
.