CZĘŚĆ IV. GOSPODARKA ODPADAMI 2.
Odpady przemysłowe oraz niebezpieczne na podstawie danych WIOŚ
2.1. Odpady wytworzone
Podstawowym źródłem informacji o odpadach przemysłowych i niebezpiecznych, ich rodzajach, ilościach oraz sposobach postępowania z nimi, są dane pozyskiwane i gromadzone przez WIOŚ przy wykorzystaniu systemu komputerowego SIGOP-W. W bazie danych zarejestrowanych jest 195 podmiotów gospodarczych oraz jednostek organizacyjnych z terenu województwa świętokrzyskiego, które w 2000 roku wytworzyły 2029,5 tys. Mg różnego rodzaju odpadów przemysłowych, z czego 5,6 tys. Mg (0,3%) stanowiły odpady niebezpieczne.
Najwięcej odpadów przemysłowych powstaje w zakładach i obiektach zlokalizowanych na terenie powiatów: staszowskiego (38,7%), kieleckiego (15,7%), ostrowieckiego (15,3%) oraz m. Kielce (14,5%), a odpadów niebezpiecznych w powiecie ostrowieckim (51,7%) i w Kielcach (24,2%).
Ilości wytworzonych odpadów w poszczególnych powiatach województwa świętokrzyskiego, jak również liczbę producentów tych odpadów przedstawiono w tabeli
66, natomiast procentowy udział wybranych powiatów do ogólnej ilości wytworzonych w 2000 roku odpadów przemysłowych i niebezpiecznych na rys.40.
Jak już wspomniano, odpady niebezpieczne stanowią tylko 0,3% odpadów ogółem wytworzonych w województwie. Publikowane dane dotyczące kraju określają na 1% udział odpadów niebezpiecznych wytwarzanych przez polską gospodarkę. Pomimo tak niewielkiej ich ilości, ze względu na niebezpieczeństwo jakie mogą powodować po przedostawaniu się do środowiska, szczególnej ostrożności wymaga sposób postępowania z nimi. Jest to niezbędne dla uniknięcia zagrożenia funkcjonowania ekosystemów oraz przeciwdziałania skutkom zdrowotnym dla ludzi i zwierząt lub roślin.
Ilość odpadów niebezpiecznych w ogólnej ilości wytworzonych jest zróżnicowana i w poszczególnych powiatach wynosi od 0,1% do 3,0%. Największy ich udział dotyczy powiatu buskiego, co wynika z niewielkiej ilości innych niż niebezpieczne odpadów produkcyjnych w tej strefie. Procentowy udział wytworzonych odpadów niebezpiecznych w stosunku do ogółem powstałych odpadów w 2000 roku w poszczególnych powiatach przedstawiono w tabeli
67.
Źródłem odpadów niebezpiecznych jest przede wszystkim działalność przemysłowa - hutnictwo żelaza i metali nieżelaznych, przemysł chemiczny, rolno-spożywczy, maszynowy czy procesy oczyszczania ścieków. Odpady tego typu powstają również w związku z użytkowaniem substancji niebezpiecznych, takich jak chemiczne środki ochrony roślin, farby, lakiery, środki odkażające, oleje i rozpuszczalniki. W ostatnich latach znaczącym źródłem odpadów niebezpiecznych są także liczne podmioty prowadzące działalność usługową i handlową (np. zużyte oleje, emulsje, baterie, opakowania po chemikaliach, lampy rtęciowe, przeterminowane leki).
Do grupy największych wytwórców odpadów poprodukcyjnych w województwie świętokrzyskim należą:
l Elektrownia im. T. Kościuszki S.A. w Połańcu (38% ogółem wytworzonych odpadów
w województwie),
- Kieleckie Kopalnie Surowców Mineralnych w Kielcach (10%),
- Kopalnia Wapienia "Morawica" w Morawicy k. Kielc (8%),
- Huta "Ostrowiec" S.A. w Ostrowcu Św. (7%),
- Zakłady Przemysłu Wapienniczego "Trzuskawica" S.A. w Sitkówce k. Kielc (7%),
- Cukrownia "Częstocice" S.A. w Ostrowcu Św. (6%).
Analizując natomiast ilości wytworzonych odpadów niebezpiecznych najwięcej powstaje ich w:
- Hucie "Ostrowiec" S.A. w Ostrowcu Św. (około 50% wszystkich odpadów niebezpiecznych wytworzonych w województwie),
- NSK ISKRA S.A. w Kielcach (9%),
- PKN "Orlen" S.A. w Kielcach oraz podległe jednostki z terenu województwa (3%),
- Powiatowy Zakład Opieki Zdrowotnej w Starachowicach, Zespół Opieki Zdrowotnej w Skarżysku-Kam., Miejski Zakład Komunikacji w Kielcach (po około 2%).
W porównaniu do poprzedniego roku sprawozdawczego wykazana łączna ilość wytworzonych odpadów przemysłowych jest większa o 505 875 ton, a odpadów niebezpiecznych o 2837 ton. Wynika to głównie z objęcia sprawozdawczością większej ilości zakładów wydobywczo-przetwórczych skalnych surowców węglanowych, w których wytwarzane są w dużych ilościach odpady powstające przy poszukiwaniu, wydobyciu i wzbogacaniu rud oraz innych surowców mineralnych (grupa 01). Biorąc pod uwagę odpady niebezpieczne, tak duży wzrost nastąpił w związku
z jednorazowym wytworzeniem przez Hutę "Ostrowiec" 2732 Mg odpadów z czyszczenia zbiorników magazynowych po ropie naftowej i jej produktach (grupa 16).
W ogólnej ilości 2 029 543,7 Mg wytworzonych w 2000 roku wszystkich odpadów przemysłowych, największy udział (51,8%) mają odpady nieorganiczne z procesów termicznych (grupa 10). O tak dużej masie odpadów, należących do tej grupy, w przeważającej mierze decydują mieszanki popiołowo-żużlowe, pochodzące z elektrowni i innych zakładów energetycznego spalania paliw (42,2%), oraz żużle z procesów wytapiania, pyły z oczyszczania gazów odlotowych, zużyte materiały ogniotrwałe i inne odpady z hutnictwa żelaza i stali (łącznie 6,9%).
Znacząca masa odpadów (24,2%), w stosunku do wytworzonych ogółem w województwie, to odpady powstające przy poszukiwaniu i wydobyciu surowców mineralnych (grupa 01), przy czym 19,2% stanowią odpady z wydobywania minerałów, a pozostałe 5,0% to odpady z fizycznej i chemicznej przeróbki surowców mineralnych.
Ponad 15,1% łącznej ilości odpadów wytworzonych stanowią odpady pochodzące z rolnictwa oraz przetwórstwa żywności, a dominującymi w tej grupie są odpady z przemysłu cukrowniczego (13,2%) pochodzące z 3 cukrowni: "Częstocice" w Ostrowcu Św., "Łubna" w Kazimierzy Wlk.
i "Włostów" we Włostowie. Dane te przedstawiono graficznie na rys.41.
Pod względem ilości wytworzonych w 2000 roku odpadów niebezpiecznych, największy udział (54,8%) miały odpady zaliczane do grupy 16, a przede wszystkim odpady z czyszczenia zbiorników magazynowych po ropie naftowej i jej produktach (51,4%), oraz baterie i akumulatory (2,8%). Inna grupa odpadów niebezpiecznych, wytwarzana w największych ilościach (15,0%), to odpady z działalności służb medycznych (grupa 18), pochodzące od 21 zarejestrowanych w bazie danych placówek opieki zdrowotnej. W dużych ilościach (13,3%) wytwarzane są także oleje odpadowe (grupa 13), powstające u większości podmiotów gospodarczych. Znaczące ilości (9,7%) stanowią także odpady z kształtowania i powierzchniowej obróbki metali i tworzyw sztucznych z grupy 12, a są to przede wszystkim odpadowe oleje z obróbki metali nie zawierające chlorowców niezemulgowanych (6,2%), oraz odpadowe emulsje z obróbki metali nie zawierające chlorowców (3,0%). Odpady z pozostałych 10 grup stanowią zaledwie 7,2% ogółem wytworzonych w województwie odpadów niebezpiecznych.
Zestawienie ilości wytworzonych odpadów niebezpiecznych z poszczególnych grup w latach 1999-2000 przedstawia tabela
68, a procentowy udział poszczególnych grup odpadów w ogólnej ilości wytworzonych odpadów niebezpiecznych w 2000 roku rys.42.
