CZĘŚĆ VI. CHARAKTERYSTYKA, ZAGROŻENIA ORAZ ZANIECZYSZCZENIE GLEB

6. Zanieczyszczenie gleb w wybranych rejonach źródeł zanieczyszczeń

Wyniki badań WSSE (1998, 1999 r.)
Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w latach 1998 i 1999 przeprowadziła szereg różnorodnych badań gleb, w tym omówione w niniejszym opracowaniu badania wokół nieczynnych mogilników, magazynów chemicznych środków ochrony roślin oraz punktów dystrybucji paliw płynnych. Glebę pobraną z otoczenia mogilników i magazynów analizowano pod względem zawartości lindanu, DDT i metoksychloru.

Interpretacja uzyskanych wyników oparta jest o wytyczne Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej Nr EN-4435/M/42/86 z dnia 22listopada 1986 roku. Według tych wytycznych dopuszczalne wartości stężeń dla DDT wynoszą 0,2 mg/kg suchej masy, lindanu - 0,1 mg/kg suchej masy, a dla metoksychloru brak jest określenia dopuszczalnej wartości stężenia.

Z przebadanych gleb wokół 26 mogilników i magazynów, w jednym tylko przypadku (mogilnik w Zbrzy gm. Morawica), stwierdzono wysokie stężenia wszystkich 3 badanych związków. Przyczyną zanieczyszczenia gleby w pobliżu tego mogilnika jest prawdopodobnie ingerencja ludzka, polegająca na odkryciu mogilnika i usiłowaniu usunięcia jego zawartości. W przypadku mogilnika położonego w Końskich badania wykazały nadmierne ilości DDT, 20-krotnie przekraczające wartość dopuszczalną. Wokół pozostałych obiektów gleba nie wykazuje zanieczyszczenia badanymi pestycydami. W otoczeniu stacji paliw płynnych badano glebę na zawartość substancji ekstrahujących się eterem naftowym.

Powołane wyżej wytyczne Ministerstwa Zdrowia określają, że dopuszczalna ilość ciężkich frakcji ropy naftowej w glebie nie może przekraczać 100 mg/kg suchej masy. Przeprowadzone badania gleby wokół 88 stacji paliw wykazały, że tylko w 6 przypadkach gleba zawiera mniej badanych substancji niż dopuszczalne jej zawartości. Gleba w otoczeniu pozostałych 82 dystrybutorów jest bardzo zanieczyszczona ciężkimi frakcjami ropy naftowej. Zawartość substancji ekstrahujących się eterem naftowym waha się w granicy od 126 mg/kg suchej masy, przy prywatnej stacji paliw w Ostrowcu Świętokrzyskim, do 8854 mg/kg s.m. wokół stacji paliw należącej do Państwowego Gospodarstwa Rybackiego w Biechowie.

Na podstawie przeprowadzonych badań należy stwierdzić, że poza nielicznymi przypadkami, gleba wokół stacji paliw płynnych jest bardzo mocno zanieczyszczona związkami ropopochodnymi. Są to małe powierzchnie gruntów, położone bezpośrednio w otoczeniu stacji paliw i wyłączone z produkcji rolnej.