|
3. Monitoring powietrza
3.4. Opad pyłu, kadmu i ołowiu
Opad pyłu
Źródłem zanieczyszczenia powietrza pyłami łatwo
opadającymi są procesy technologiczne i energetyczne
oraz wtórne przenoszenie pyłów ze składowisk popiołów
energetycznych, surowców budowlanych i innych
łatwo pylnych materiałów, czy źle zagospodarowanych
placów, a także nie sprzątanych dróg. Opad całkowity
służy określeniu masy pyłów pozostających krótko
w atmosferze. Pomiary wykonywane są metodą sedymentacyjną
poprzez ekspozycję naczynia osadowego dla pyłu
opadającego (np. zwykłych słojów Wecka) przez
miesiąc kalendarzowy, po czym następuje wymiana
naczynia, a zebrany metodą osadową pył oznaczany
jest wagowo w laboratorium.
Dla uzyskania wiarygodnego poziomu rocznego opadu
pyłu niezbędna jest kompletność wyników ze wszystkich
miesięcy w ciągu danego roku. Określany i normowany
w g/(m2 ˇ rok) opad
pyłu jest najpowszechniej oznaczanym wskaźnikiem
stanu zanieczyszczenia powietrza; w 1998 r. dysponowano
wynikami ze 161, a w 1999 r. ze 144 punktów pomiarowych
w województwie. W 1998 r. wyniki pomiarów opadu
pyłu na terenie całego województwa pozostawały
na poziomie mieszczącym się w granicach obowiązującej
normy dopuszczalnej wynoszącej 200 g/(m2
ˇ rok).
Najwyższy opad pyłu zanotowany był wówczas na
jednym ze stanowisk pomiarowych w gminie Sitkówka-Nowiny,
w miejscowości Wola Murowana i wynosił 178 g/(m2
ˇ rok), czyli 89% normy. W 1999 r. odnotowano
natomiast w 1 punkcie pomiarowym ponadnormatywny
opad pyłu wynoszący 219,5 g/(m2
ˇ rok), czyli 108% wartości dopuszczalnej. Taki
wynik uzyskano z pomiarów w miejscowości Skorków
w gminie Krasocin. Drugi co wielkości wynik, jednakże
znacznie poniżej normy - 140 g/(m2
ˇ rok) otrzymano z pomiarów prowadzonych w rejonie
oddziaływania Cementowni "Ożarów" S.A. (w punkcie
położonym w pobliżu drogi dojazdowej do zakładu).
Średni opad pyłu ze wszystkich stanowisk w gminie
Krasocin stanowi 58% normy, a w gminie Ożarów
33% dopuszczalnej wartości. Na pozostałych terenach,
gdzie jest duża koncentracja zakładów przemysłu
cementowo-wapienniczego maksymalny opad pyłu wynosi
od 53 g/(m2 ˇ rok)
w gminie Małogoszcz do 118 g/(m2ˇ
rok) w gminie Chęciny, co stanowi 27-59% normy.
W miastach zarejestrowane w 1999 r. najwyższe
wartości opadu pyłu (w jednym z punków) wynoszą
w g/(m2 ˇ rok): w
Skarżysku-Kamiennej - 134, w Kielcach - 127, w
Starachowicach - 121, Ostrowcu Świętokrzyskim
- 116. Średni opad pyłu w poszczególnych gminach
województwa nie przekracza połowy normy dopuszczalnej.
Wyłącznie z kilku gmin wartości średnie w 1999
r. są nieco wyższe od notowanych w 1998 r., a
dotyczy to między innymi: Skarżyska-Kamiennej,
Buska-Zdroju, Końskich, Krasocina, Staszowa i
Stąporkowa.
Omawiając wyniki badań w zakresie opadu pyłu należy
podkreślić, że norma aktualnie obowiązująca nie
jest zróżnicowana dla poszczególnych obszarów
o odmiennym sposobie zagospodarowania, czy funkcji
terenu; identyczną normę stosuje się dla obszarów
ochrony uzdrowiskowej jak i dla pozostałych terenów.
W tabeli
31 przedstawiono zakresy (minimum i maksimum)
oraz średnie wartości opadu pyłu w kontrolowanych
rejonach województwa w latach 1998-1999. Opad
pyłu w poszczególnych gminach województwa objętych
badaniami w 1999 roku przedstawiono na rys.
38. Najwyższy opad pyłu występujący w wybranych
gminach województwa (Białe Zagłębie) w latach
1990, 1994-1999 obrazuje
tabela 32
i rys.
39.
Opad kadmu
W 1999 r. pomiary opadu kadmu prowadzono w odniesieniu
do 4 stanowisk pomiarowych zlokalizowanych w rejonie
wpływu Huty "Ostrowiec" S.A. w Ostrowcu Świętokrzyskim.
W 1998 r. dysponowano także wynikami tego rodzaju
badań z Sandomierza, Staszowa i Połańca, które
również zostały przytoczone w tabeli
33. Przekroczeń rocznej wartości dopuszczalnej
opadu kadmu, podobnie jak opadu ołowiu nie stwierdzono.
Wyniki pomiarów opadu kadmu w rejonie Huty "Ostrowiec"
S.A. pozostają w rozpiętości od 3,61 do 5,23 mg/(m2
. rok) i uzyskane zostały z punktów położonych
w Kątach Denkowskich. Średni opad kadmu w rejonie
Huty określony został na poziomie 4,4 mg/(m2
. rok), co stanowi 65% normy i jest o 2 mg/(m2
. rok) niższy od wartości zarejestrowanej
w 1998 r. Dla porównania można podać, że w rejonie
Połańca opad kadmu w 1998 r. wynosił w poszczególnych
punktach od 0,4 do 1,1 mg/(m2
. rok), czyli 4-11% normy i należy przy tym pokreślić,
że jest to wartość dość niska.
Opad ołowiu
Opad ołowiu, podobnie jak opad kadmu oznaczano
w województwie świętokrzyskim w 1999 r. na 4 stanowiskach
pomiarowych w rejonie Huty "Ostrowiec" S.A. w
Ostrowcu Świętokrzyskim (tabela
34). Przekroczeń normy dopuszczalnej nie zanotowano.
Najwyższa wartość opadu ołowiu, która wystąpiła
w 1999 r. odnosi się do punktu Kąty Denkowskie
61 i wynosi 20,9 mg/(m2
. rok), czyli 21% poziomu dopuszczalnego. Średni
opad ołowiu na tych terenach wynosi 17,8 mg/(m2
. rok) i jest to opad o 14 mg/(m2
. rok) niższy w stosunku do 1998 roku.
W 1998 roku opad ołowiu mierzony w rejonie składowiska
"Pióry" (popiołów z Elektrowni w Połańcu) nie
przekraczał 15% normy, a średni opad ze wszystkich
12 zakładowych stanowisk pomiarowych wynosił 9
mg/(m2 . rok) tj.
9% normy. W tym samym czasie w Sandomierzu opad
ołowiu stanowił od 8 do 40% normy dopuszczalnej.
Tak więc wartości opadu z poszczególnych stanowisk
w obu analizowanych latach nie przekraczały połowy
wartości normatywnej.
|
