CZĘŚĆ VI. GLEBY

Zygmunt Kamiński

6. Udział w badaniach monitoringowych gleb

     Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Kielcach od 1995r. uczestniczy w badaniach Krajowego Monitoringu Jakości Gleb, Roślin, Produktów Rolnych i Spożywczych wspólnie z instytutami rolniczymi. Obejmuje badaniami glebę i główne płody rolne (zboża, warzywa i owoce).W pobranych próbkach glebowych określono właściwości agrochemiczne oraz zawartość metali ciężkich, podobnie w płodach rolnych i dodatkowo azotany. Sieć punktów badawczych corocznie ustalała Rada Monitoringu. W ostatnich latach 2001-2003 badaniami w woj. świętokrzyskim objęto 11 gmin z liczbą 34 próbek glebowych - tabela 76.
     Ocena wyników dokonana na podstawie załącznika do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U. Nr 165, poz. 1359) nie wykazuje przekroczeń, czyli zawartość metali ciężkich występuje w dolnych granicach ilości uznawanych za naturalne (dla grupy B - grunty zaliczone do użytków rolnych w warstwie gleby do 30 cm). W badaniach monitoringowych zawartości azotu mineralnego w glebach ornych Polski zarówno w aspekcie rolniczym i ochrony środowiska Okręgowa Stacja Chemiczno -Rolnicza w Kielcach uczestniczy od 1997r.
     Wpływ na zawartość azotu mineralnego (N-min.) w glebie mają właściwości glebowe, ilość opadów atmosferycznych oraz nawożenie azotem w formie nawozów organicznych i mineralnych pod uprawiane rośliny.
     Badania te są zlokalizowane w stałych punktach kontrolnych (na polach, w gospodarstwach) rozmieszczonych w każdej gminie województwa (w ilości 1-3 pól). W każdym punkcie pobierane są próbki glebowe z 3-ech poziomów profilu glebowego, a mianowicie 0-30 cm, 31-60 cm i 61-90 cm, w dwóch terminach: wczesno-wiosennym i po zbiorach roślin (jesienią) - tabela 77. Punkty zlokalizowano na glebach bardzo lekkich (36), lekkich (23), średnich (56) i ciężkich (27) - łącznie 142.
     Badania monitoringowe prowadzone są w oparciu o ustalenia (instrukcję) Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach oraz zbierane tam i przetwarzane wszystkie uzyskiwane wyniki. W zależności od zawartości azotu (N-min) w glebach w warstwie od 0 - 30 cm wydzielono w kraju 7 grup województw, gdzie woj. świętokrzyskie znalazło się w 2 grupie o niskiej zawartości azotu.
     Należy zaznaczyć, że zawartość azotu mineralnego w warstwie ornej (0-30 cm) w próbkach badanych wiosną w 2003r. stanowi średnio 41% całkowitej jego zawartości w całym profilu glebowym (0-90 cm) i waha się od 18-64%, a w próbkach pobranych po zbiorach roślin zawartość ta stanowi 43% i waha się od 23-70%.
     Azot w okresie wiosny nie stwarza zagrożenia dla wód gruntowych, ponieważ pobierany jest przez rośliny, natomiast podwyższona jego zawartość w okresie jesiennym może zanieczyszczać wody gruntowe.
     Przyjęto, że zawartość azotu mineralnego w glebie w całym profilu 0-90 cm przekraczająca 300 kg/ha w okresie jesieni poprzez wymywanie tego składnika w głąb i przedostawanie się do wód gruntowych powoduje zanieczyszczenie ich azotem pochodzenia rolniczego.

<< poprzednia strona <<                  spis treści               >> następna strona >>