CZĘŚĆ III. ZASOBY ORAZ STAN CZYSTOŚCI WÓD

5. Monitoring zbiorników zaporowych

5.2 Jakość wód zbiorników zaporowych

BORKÓW.
Zbiornik o funkcji rekreacyjnej zbudowany został na 36,8 km rzeki Czarnej Nidy zwanej w początkowym odcinku (do ujścia Lubrzanki) - Belnianką. Pojemność jego wynosi
685 tys.m3, powierzchnia - 35,7 ha.
W wyniku wiosennej serii badań stwierdzono, że jakość wód zbiornika nie odpowiadała normom ze względu na azotyny. Miano Coli osiągało klasy I - II. Jesienią jakość wód pod względem fizyko-chemicznym poprawiła się do III klasy, (azotyny), natomiast stan sanitarny uległ pogorszeniu do III klasy. Zasilająca zbiornik rzeka Czarna Nida prowadziła w 1999 roku wody III klasy czystości, o czym zadecydowało miano Coli.
Powyżej zbiornika w zlewni rzeki zlokalizowane są następujące punktowe źródła zanieczyszczeń: oczyszczalnia komunalna w Daleszycach i oczyszczalnia ścieków w Bielinach. W pobliżu zbiornika zlokalizowane są, działające głównie w sezonie letnim, ośrodki wypoczynkowe: "Uroczysko" należący do FSS Polmo - SHL, Ośrodek Wypoczynkowy Telekomunikacji Polskiej S.A., Ośrodek Jazdy Konnej "Amazonka". Dodatkowym źródłem zanieczyszczeń wód zbiornika mogą więc być spływy powierzchniowe ze zlewni bezpośredniej.

BRODY.
Zbiornik o pojemności 7,5 mln m3 i powierzchni 261 ha zlokalizowany został na 76,8 km rzeki Kamiennej jako wielofunkcyjny dla potrzeb Zakładów Górniczo-Metalowych w Zębcu. Aktualnie pełni funkcję głównie rekreacyjną i przeciwpowodziową.
Wiosną jakość wód zbiornika nie odpowiadała normom ze względu na azotyny, odczyn, fosfor og., zawiesinę, BZT5, ChZT-Mn. Wartości miana Coli mieściły się w zakresie klas I - III. W serii jesiennej stan czystości wód pod względem fizyko-chemicznym nie uległ zmianie. Ponadnormatywne stężenia stwierdzono w przypadku tych samych wskaźników co w badaniach wiosennych.
Stan sanitarny wyraźnie poprawił się do I klasy czystości. Najwięcej zanieczyszczeń dopływa wraz z rzeką Kamienną, która w 1999 roku powyżej zbiornika prowadziła wody nie odpowiadające normom (ze względu na azotyny i miano Coli). Na stan czystości wód zbiornika mogą wpływać również spływy obszarowe z pobliskich pól, lasów, terenów zabudowanych.

CHAŃCZA.
Zbiornik o docelowej pojemności 24,5 mln m3 i powierzchni 290 ha zlokalizowany na 34,5 km rzeki Czarnej Staszowskiej budowany był głównie dla potrzeb Kopalni i Zakładów Chemicznych "Siarkopol" w Grzybowie.
Obecnie z uwagi na ograniczenie produkcji wykorzystanie zbiornika do celów przemysłowych jest niewielkie i pełni on funkcję rekreacyjną i przeciwpowodziową. W badaniach wiosennych stężenia parametrów zarówno fizyko-chemicznych, jak i bakteriologicznych nie wykraczały poza normy klas I - II. Jesienią jakość wód pod względem fizyko-chemicznym pogorszyła się znacznie - do non, o czym zadecydował tylko jeden wskaźnik - odczyn pH. Pozostałe parametry spełniały wymogi klas I - II. Wyniki bakteriologiczne nie przekraczały norm I klasy.
Zbiornik zasila rzeka Czarna Staszowska (III klasa - miano Coli) i uchodząca do niej tuż przed zbiornikiem Łagowica (non - miano Coli). Zbiornik otoczony jest w większości lasami. Na niewielkich odcinkach sąsiaduje z terenami wiejskimi i ośrodkami wypoczynkowymi, które mogą przyczyniać się do pogorszenia stanu czystości wód zbiornika. Punktowym źródłem zanieczyszczeń w zlewni zbiornika jest oczyszczalnia ścieków "Lemna" w Rakowie zrzucająca ścieki do ujściowego odcinka rzeki Łagowicy.

KIELCE.
Zbiornik o pojemności 167 tys. m3 i powierzchni 10,5 ha usytuowany jest w obrębie miasta na 7,6 km rzeki Silnicy pełniąc funkcję rekreacyjną dla Kielc. Wiosną stężenia parametrów fizyko-chemicznych spełniały wymogi przeznaczenia wody (I - II klasa).
Miano Coli odpowiadało normom I klasy czystości. Jesienią nastąpiło znaczne pogorszenie stanu czystości wód zbiornika do non. Ponadnormatywne wartości stwierdzono w przypadku zawiesiny i miana Coli.
Na jakość wód zbiornika wpływa rzeka Silnica, która jest odbiornikiem ścieków z Kopalni Kwarcytu i Dolomitu w Wiśniówce, Instytutu Pojazdów i Maszyn Roboczych w Dąbrowie, Podczyszczalni Wód Deszczowych przy ul. Witosa w Kielcach oraz wód opadowych z terenu miasta.

LUBIANKA.
Zbiornik o pojemności 896 tys. m3 i powierzchni 30 ha wybudowany został na 4,1 km rzeki Lubianki z przeznaczeniem do celów rekreacyjnych. Zbiornik należał dotąd do najczystszych spośród badanych w województwie.
Wiosną 1999 roku jakość jego wód do III klasy czystości obniżył tylko jeden wynik miana Coli. Jesienią stężenia badanych parametrów nie wykraczały poza normy klasy II, a większość z nich osiągała I klasę czystości.
Akwen zasilany jest wodami rzeki Lubianki, która przepływa przez duże, zwarte kompleksy leśne, stąd w jej zlewni brak źródeł zanieczyszczeń.

PIŃCZÓW.
Zbiornik o pojemności 160 tys. m3 i powierzchni 11,35 ha zlokalizowany w starorzeczu Nidy w Pińczowie pełni funkcję rekreacyjną.
Jakość wód tego zbiornika we wiosennej serii badań odpowiadała III klasie czystości. pod względem fizyko-chemicznym (azotyny, BZT5, fosfor og.). Wartości miana Coli nie przekraczały norm klas I- II. Jesienią jakość wód zbiornika zdeklasował do non tylko jeden parametr fizyko-chemiczny - azotyny (pozostałe - klasa I i II). Miano Coli natomiast odpowiadało normom II klasy czystości.
Na stan czystości zbiornika wpływa rzeka Nida o jakości wód nie odpowiadającej normom (azotyny, fosfor ogólny, fosforany, miano Coli). Oprócz tego zanieczyszczenia spływają obszarowo z przyległych łąk, pól, ośrodka sportów wodnych. Spływom sprzyja ukształtowanie terenu. Zbiornik leży w dolinie Nidy u podnóża położonego na północny wschód wzniesienia - Garb Pińczowski.

REJÓW.
Zbiornik o pojemności 1,2 mln m3 i powierzchni 30 ha zaprojektowany został jako wielofunkcyjny.
W cyklu wiosennych badań jakość wód zbiornika odpowiadała III klasie zarówno pod względem fizyko-chemicznym (azotyny), jak i bakteriologicznym (miano Coli). Jesienią stan czystości wód zbiornika fizyko-chemicznie pogorszył się do non (odczyn), a bakteriologicznie poprawił się do II klasy czystości.
Zbiornik zasila rzeka Kamionka, która w 1999 roku prowadziła wody nie odpowiadające normom (miano Coli). Rzeka powyżej zbiornika odbiera ścieki z oczyszczalni komunalnej w Suchedniowie. Poza tym zanieczyszczenia spływają do zbiornika obszarowo z otaczających terenów leśnych, pól, ośrodków rekreacyjnych.

SIELPIA.
Zbiornik o pojemności 620 tys. m3 i powierzchni 60 ha zlokalizowany jest na 49,2 km rzeki Czarnej Malenieckiej z przeznaczeniem do celów rekreacyjnych.
W 1999 roku zbiornik wyróżnił się bardzo dobrą jakością wód - I klasa czystości we wszystkich badanych parametrach zarówno wiosną, jak i jesienią. Stan czystości zbiornika kształtuje rzeka Czarna Maleniecka, która w 1999 roku wprowadzała do niego wody II klasy czystości.
Wpadająca do niej tuż przed zbiornikiem Czarna Taraska jest odbiornikiem ścieków z oczyszczalni ścieków "Lemna" w Mniowie. Do zbiornika w Sielpi spływają powierzchniowo ścieki deszczowe z usytuowanych wokół licznych obiektów wypoczynkowych i terenów leśnych.

SUCHEDNIÓW.
Zbiornik o pojemności 300 tys. m3 i powierzchni 21,4 ha znajduje się w m. Suchedniów na rzece Kamionce.
Wiosną jakość wód zbiornika we wskaźnikach fizyko-chemicznych odpowiadała I klasie czystości. Do III klasy czystości jakość wód obniżył tylko jeden wskaźnik miana Coli (pozostałe I - II klasa). Jesienią stan czystości wód zbiornika znacznie się poprawił do II klasy. Za wyjątkiem azotynów (II klasa) pozostałe badane parametry osiągały I klasę czystości.
Na jakość wód zbiornika wpływa przede wszystkim zasilająca go rzeka Kamionka (non - miano Coli) oraz spływające wraz z opadami zanieczyszczenia z terenu miasta Suchedniowa.

WOJCIECHÓW.
Zbiornik o pojemności 141 tys. m3 i powierzchni 10,9 ha zlokalizowany został na 5,1 km rzeki Pierzchnianki w celach rekreacyjnych.
W wyniku wiosennej serii badań stwierdzono III klasę czystości wód pod względem fizyko-chemicznym, o czym zadecydował tylko jeden wynik BZT5. Pozostałe wskaźniki mieściły się w zakresie norm klas I - II. Bakteriologicznie woda była czystsza, miano Coli odpowiadało II klasie. Jesienią jakość wód zbiornika nie uległa zmianie, ale o III klasie zadecydowało tym razem miano Coli (jeden wynik). Fizyko-chemicznie stan czystości poprawił się (z III do II klasy), a bakteriologicznie pogorszył (do III klasy).
Zbiornik zasila rzeka Pierzchnianka, do której odprowadza ścieki oczyszczalnia komunalna "BIOWAC" w Pierzchnicy. Ponadto zanieczyszczenia obszarowe spływają z okolicznych terenów wykorzystywanych rolniczo i rekreacyjnie.