1. Zasoby wodne województwa: wody podziemne

Przestrzenne rozmieszczenie zasobów wód podziemnych uzależnione jest od budowy geologicznej, tj. wykształcenia litologicznego i tektoniki warstw skalnych, zjawisk krasowych w skałach węglanowych, morfologii terenu, rozmieszczenia i gęstości sieci rzecznej oraz wielkości opadów atmosferycznych.

Duża zmienność tych czynników na obszarze województwa świętokrzyskiego sprawia, że również są tu bardzo duże różnice w zasobności i możliwościach wykorzystania wód podziemnych.

Utwory starszego paleozoiku występujące na znacznych obszarach w obrębie trzonu paleozoicznego Gór Świętokrzyskich (kambru, ordowiku, syluru, dewonu dolnego i karbonu) wykształcone w postaci osadów piaskowcowo-ilasto-mułowcowych są praktycznie bezwodne. Podobnie bezwodne są ilasto - mułowcowe utwory triasu górnego w obrębie północnego obrzeżenia mezozoicznego Gór Świętokrzyskich.

Najtrudniejsze warunki hydrogeologiczne występują na obszarze Zapadliska Przedkarpackiego w obrębie południowo - wschodniej części województwa, gdzie na znacznych obszarach występują praktycznie bezwodne ilaste utwory trzeciorzędu - iły krakowieckie, a wody podziemne z trzeciorzędowych warstw gipsowych jak też z podścielających gipsy utworów kredy i jury zawierają duże ilości siarczanów i chlorków a czasem siarkowodór i nie nadają się do picia. Stąd też w tej części województwa występuje duży deficyt wody pitnej.

Zbiorniki wód podziemnych o znaczeniu użytkowym występują w skałach paleozoicznych (dewonu środkowego i górnego oraz permu), mezozoicznych (triasu dolnego i środkowego, jury i kredy) oraz kenozoicznych (trzeciorzędu i czwartorzędu).

Mimo znacznych obszarów bezwodnych zasoby wód podziemnych na terenie województwa świętokrzyskiego są dość duże i charakteryzują się wysoką jakością. Zdecydowana większość wód nadaje się bezpośrednio lub po prostym uzdatnieniu do wykorzystania do picia i na potrzeby gospodarcze. Pod względem składu chemicznego są to wody wodorowęglanowo - wapniowe i wodorowęglanowo - magnezowe.

Szacunkowe zasoby eksploatacyjne województwa świętokrzyskiego wynoszą około 79 585 m.³/h. Stan udokumentowanych zasobów eksploatacyjnych w granicach województwa kieleckiego na dzień 31 grudnia 1997 r. wynosił 51 884 m.³/h a na stan 31 grudnia 1998 r. 52 269 m.³/h. Przyrost zasobów w 1997 r. wynosił 454 m.³/h a w 1998 r. 385 m.³/h w granicach województwa kieleckiego.

Natomiast stan udokumentowanych zasobów eksploatacyjnych w granicach województwa świętokrzyskiego na dzień 31 grudnia 1998r. wynosił około 58 490 m³/h. Z uwagi na brak szczegółowych i kompletnych danych dot. terenów, które weszły w skład województwa świętokrzyskiego z dniem 1.01.1999 r. stan udokumentowanych zasobów eksploatacyjnych w obecnych granicach województwa jest przybliżony, obliczony w oparciu o posiadane materiały.

Wody podziemne zasilane są przez opady atmosferyczne bezpośrednio na licznych wychodniach utworów wodonośnych lub pośrednio przez pokrywę przepuszczalnych lub półprzepuszczalnych osadów czwartorzędowych (piaski, żwiry, lessy, gliny pochodzenia lodowcowego i rzecznego). 
Wody podziemne są podstawowym źródłem zaopatrzenia ludności i przemysłu w wodę.